Κάθε καινούργιο ενυδρείο πρέπει να ωριμάσει ώστε να μπορέσει να υποδεχθεί ψάρια και να ανταπεξέλθει στο βιολογικό φορτίο που συνεπάγονται. Υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι ωρίμανσης του ενυδρείου.
Με εισαγωγή μικρού αριθμού ψαριών έως ότου σταθεροποιηθεί.
Με χρήση ειδικών προϊόντων και αντίστοιχα τεχνητή εισαγωγή βιοβακτηρίων.
Με εισαγωγή νερού από υπάρχον ενυδρείο, το λεγόμενο “μπόλιασμα”.
Η διαδικασία ωρίμανσης του ενυδρείου περιλαμβάνει 2-3 ημέρες που το ενυδρείο θα είναι σε ηρεμία και μετά παρατηρείται αύξηση των επιπέδων Αμμωνίας – ΝΗ4 – έως περίπου τηn 20η ημέρα και σταδιακή πτώση τους τις επόμενες 2 – 3 μέρες, από τη 12η μέρα περίπου αύξηση των επιπέδων Νιτρωδών – NO2 – έως περίπου τη 32η μέρα που θα μηδενιστούν, ενώ λίγο πριν θα αρχίσει η δημιουργία Νιτρικών – ΝΟ3 και το ενυδρείο θα έχει περάσει τη βασική φάση ωρίμανσης.
Μία από τις πιο κλασσικές μεθόδους ωρίμανσης του ενυδρείου είναι η εισαγωγή μικρού αριθμού ανθεκτικών ψαριών, έως ότου το ενυδρείο σταθεροποιηθεί. Αυτό όμως συνεπάγεται μεγάλο στρες για τα ψάρια εφόσον οι τιμές ΝΟ2 και ΝΗ4 θα κυμμαίνονται σε υψηλά, επικίνδυνα επίπεδα. Για αυτό προτείνεται ο συχνός έλεγχος των τιμών ΝΟ2 και ΝΗ4 και το φρεσκάριμα του νερού σε τακτά διαστήματα ώστε να μένει η συγκέντρωση ΝΟ2 και ΝΗ4 σε επίπεδα ανεκτά για τα ψάρια. Η διαδικασία αυτή κρατά περί τις 32 ημέρες ή και παραπάνω.
Η ωρίμανση του ενυδρείου με χρήση ειδικών προϊόντων – βιοβακτηρίων – αποτελεί την ασφαλέστερη λύση. Η διαδικασία περιλαμβάνει την εισαγωγή στο ενυδρείο βιοβακτηρίων και το τάισμά τους – με χρήση ειδικής τροφής βακτηρίων – έως ότου οι τιμές ΝΟ2 και ΝΗ4 ξεπεράσουν ένα επίπεδο, οπότε μπορεί να σταματήσει το τάισμα των βακτηρίων. Θα πρέπει να γίνονται συχνοί έλεγχοι στο ενυδρείο. Όταν η τιμή του ΝΟ2 πέσει στο μηδέν, τότε είναι έτοιμο να δεχθεί ψάρια. Αυτή η διαδικασία κρατά από 14 περίπου μέρες στο γλυκό νερό έως τις 40 ημέρες στο θαλασσινό νερό.
Το “μπόλιασμα” του ενυδρείου προϋποθέτει την εισαγωγή νερού από υπάρχον ώριμο ενυδρείο και την εισαγωγή μικρού αριθμού ανθεκτικών ψαριών. Η ποσότητα του νερού που θα μπει είναι καλό να ξεπερνάει το 30% του συνολικού νερού του ενυδρείου. Βασική προυπόθεση είναι το ώριμο νερό που θα μπει να είναι οξύτητας – pH – αντίστοιχης του ενυδρείου το οποίο ετοιμάζεται. Διαφορές στην οξύτητα θα προκαλέσουν το θάνατο των ωφέλιμων μικροοργανισμών που περιέχονται στο “μπόλι”. Και σε αυτή την περίπτωση το ενυδρείο θα πρέπει να ελέγχεται συχνά για το επίπεδο συγκεντρώσεων ΝΗ4 και ΝΟ2 και να γίνονται μικρά φρεσκαρίσματα νερού για να μείνουν σε χαμηλά επίπεδα οι τιμές τους έως ότου σταθεροποιηθεί το ενυδρείο.
Ιδανική λύση αποτελεί συνδυασμός των παραπάνω. Συγκεκριμένα η χρήση ειδικών βιοβακτηρίων σε συνδυασμό με την εισαγωγή μικρού αριθμού ψαριών. Η εισαγωγή βιοβακτηρίων στο ενυδρείο θα μειώσει το χρόνο ωρίμανσης από 32 σε 14 μέρες και θα κρατήσει τις τιμές τοξινών σε επίπεδα ανεκτά από τα ψάρια. Τα βιοβακτήρια θα πρέπει να προστεθούν μετά την αποχλωρίωση του νερού του ενυδρείου. Επειδή οι βιολογικές καλιέργειες που περιέχονται στα περισσότερα σκευάσματα βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση και θέλουν περίπου μία ημέρα να αφυπνηστούν, η εισαγωγή των πρώτων ψαριών πρέπει να γίνεται την επόμενη ημέρα ώστε τα βιοβακτήρια να βρουν τροφή μόλις ξυπνήσουν. Σημαντικό είναι κατά την περίοδο της ωρίμανσης να μη προστεθούν άλλα ψάρια και να ταΐζονται μικρές ποσότητες τροφής.
Ακόμα και το “μπόλιασμα” του ενυδρείου προτείνεται να συνδυάζεται όχι μόνο με την εισαγωγή μικρού αριθμού ψαριών αλλά και με χρήση βιοβακτηρίων, καθώς θα μπει μεν ποσότητα ώριμου νερού στο ενυδρείο αλλά το μεγαλύτερο μέρος της βιολογικής καλλιέργειας θα πρέπει να αναπτυχθεί σταδιακά πάνω σε επιφάνειες του ενυδρείου και κυρίως στα υλικά του φίλτρου. Επίσης ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία ωρίμανσης και να γίνει πιο ασφαλής για τα ψάρια του ενυδρείου.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το να γεμίσει κάποιος το ενυδρείο του να το αφήσει να δουλεύει άδειο για κάποιο χρονικό διάστημα, είτε αυτό είναι μια εβδομάδα είτε ένας χρόνος, δε θα έχει κανένα αποτέλεσμα στην ωρίμανσή του αν δεν μπουν μέσα ζωντανοί οργανισμοί.
Η διαδικασία που περιεγράφηκε παραπάνω αφορά τη βασική φάση ωρίμανσης. Το ενυδρείο θα έχει σταθεροποιηθεί μετά το 3ο – 4ο μήνα ενώ σε κάποιες περιπτώσεις, ιδίως όσον αφορά το θαλασσινό ενυδρείο – η περίοδος αυτή φθάνει το ένα έτος.
Είναι σημαντικό η εισαγωγή ψαριών μετά το διάστημα της ωρίμανσης θα πρέπει να γίνεται σταδιακά ώστε να μη παρατηρηθεί απότομη ιχθυοφόρτιση στο ενυδρείο και αντίστοιχη αύξηση του βιολογικού φορτίου στο οποίο το ενυδρείο δε θα προλάβει να ανταπεξέλθει.
Τέλος να επισημανθεί ότι ενέργειες όπως οι μεγάλες αλλαγές νερού (άνω του 50%), το πλύσιμο των υλικών φιλτραρίσματος στη βρύση, η αντικατάσταση του βυθού του ενυδρείου έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια τεράστιου μέρους των βιολογικών καλλιεργειών του ενυδρείου και την ανάγκη ωρίμανσης του ενυδρείου ξανά. Οι απότομες μεταβολές σε ένα οικοσύστημα είναι επιζήμιες.
Οπότε καλή ετοιμασία του ενυδρείου σας με υπομονή και ασφάλεια και το ενυδρείο σας θα σας ανταμείψει με την ομορφιά και την ηρεμία που προσφέρει!