Η παχυσαρκία είναι ένα πρόβλημα που παρουσιάζεται όλο και συχνότερα σε οικόσιτους σκύλους και γάτες. Μελέτες δείχνουν ότι πλέον άνω του 50% των οικόσιτων σκύλων και γατών τείνουν να είναι υπέρβαρα έως και παχύσαρκα, με πολύ βαριές συνέπειες όσον αφορά την υγεία και την ποιότητα ζωής αυτών των ζώων.
Το αυξημένο βάρος μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα υγείας ή να επιδεινώσει υπάρχοντα προβλήματα και σίγουρα μειώνει το προσδόκιμο ζωής ενός ζώου και δημιουργεί μυοσκελετικά προβλήματα. Σημαντικά προβλήματα υγείας που σχετίζονται άμεσα με την παχυσαρκία είναι:
-
Διαβήτης
-
Καρδιοπάθειες
-
Δύσπνοιες
-
Αυξημένη πίεση
-
Καρκίνος
Υπέρβαρο θεωρείται ένα ζώο με βάρος 15% άνω του ιδανικού και παχύσαρκο όταν το βάρος του ξεπερνά το 30% του ιδανικού του βάρους. Πέραν του ελέγχου του βάρους του ζώου, κάποιοι απλοί έλεγχοι που μπορεί να κάνει ο ιδιοκτήτης είναι:
-
Αν φαίνονται ή αν μπορούμε να νιώσουμε τα πλευρά του ζώου, ότι αυτά δεν είναι καλυμένα από λίπος.
-
Αν φαίνεται ή αν μπορούμε να νιώσουμε καθαρά τη μέση του ζώου, όταν το βλέπουμε από επάνω.
-
Η κοιλιά του κατοικιδίου δεν πρέπει να κρέμεται όταν τη βλέπουμε από το πλάι.
Ένα παχύσαρκο ζώο πρέπει να πάει στον κτηνίατρο για κλινική εξέταση, αιματολογικό και ουρολογικό έλεγχο. Είναι σημαντικό να διαπιστωθεί αν υπάρχει κάποια ορμονική, μεταβολική ή άλλη φυσική δυσλειτουργία. Αν το ζώο είναι φυσιολογικό, πέραν της υπερβολικής συγκέντρωσης λίπους, ένα πρόγραμμα διατροφής μπορεί να ακολουθηθεί ώστε το ζωάκι να χάσει σταδιακά το περιττό βάρος. Πώς όμως ένα ζώο γίνεται παχύσαρκο;
Οποιοδήποτε θηλαστικό, όταν προσλαμβάνει περισσότερη ενέργεια από όσο ξοδεύει, θα αυξήσει το βάρος του. Είναι τόσο απλό! Στη φύση, η αναζήτηση τροφής ποτέ δεν είναι σίγουρη υπόθεση για κανένα σκύλο ή γάτα, γι αυτό και η αναζήτηση τροφής συνοδευόταν από έντονη φυσική δραστηριότητα και πάντα αποτελούσε μια ενεργοβόρα διαδικασία. Αντίθετα, για ένα οικόσιτο ζώο η υπερεπάρκεια τροφής και η κατανάλωσή της με μηδενική προσπάθεια από το ζώο, έχει γίνει τρόπος ζωής.
Ακατάλληλη τροφή όπως περισσεύματα από το τραπέζι, χαμηλής ποιότητας τροφές, κακές διατροφικές συνήθειες και έλειψη άσκησης είναι παράγοντες που προκαλούν παχυσαρκία. Ιδίως η συνεχής διαθεσιμότητα τροφής, το να έχει το ζωάκι το πιατάκι του συνεχώς γεμάτο είναι από τους σημαντικότερους λόγους αύξησης βάρους, καθότι είναι κάτι παντελώς αφύσικο για ένα θηρευτή, που έχει ένστικτα συνεχούς αναζήτησης τροφής. Επίσης, οι χαμηλής ποιότητας τροφές έχουν σχετικά χαμηλή πρωτεΐνη και πολύ χαμηλά ποσοστά κρέατος και αντίστοιχα υψηλά ποσοστά σιτηρών και καλαμποκιού, σε αντίθεση με τις ανάγκες του σκύλου ή της γάτας. Η ανθρώπινη τροφή είναι ακατάλληλη για τα ζώα έως και βλαβερή σε πολλές περιπτώσεις. Τέλος, η παροχή λιχουδιών χωρίς να υπολογίζονται στην ημερήσια ποσότητα τροφής του ζώου, συντελεί στην αύξηση του σωματικού βάρους.
Άλλοι παράγοντες που ευνοούν τη παχυσαρκία μπορεί να είναι:
-
Φυλή – κάποιες φυλές έχουν αυξημένη τάση για παχυσαρκία.
-
Φύλο – τα θηλυκά έχουν αυξημένες τάσεις να εμφανίσουν παχυσαρκία σε σχέση με τα αρσενικά ζώα.
-
Ηλικία – η τάση για παχυσαρκία αυξάνεται με την ηλικία.
-
Στείρωση – τα στειρωμένα ζώα έχουν αυξημένη τάση για παχυσαρκία.
-
Ιδιοκτήτης – οι παχύσαρκοι ιδιοκτήτες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν παχύσαρκα ζώα, ίσως λόγω μειωμένης άσκησης ή σε ορισμενες περιπτώσεις και λόγω μικρότερης διάθεσης να παρατηρήσουν το πρόβλημα.
Επίσης, στην παχυσαρκία μπορούν να συντελέσουν και συνδυασμός φυσικών, συναισθηματικών, περιβαλλοντικών ενδοκρινολογικών ή και νευρολογικών αιτιών. Μυοσκελετικά και άλλα κινητικά προβλήματα που επηρεάζουν την ικανότητα κίνησης του ζώου συμβάλουν στην αύξηση του σωματικού βάρους και υπερβολική συγκέντρωση λίπους.
Τέλος, συμπεριφορικά αίτια του ζώου και ψυχολογικά αίτια του ιδιοκτήτη συχνά αποτελούν λόγο παροχής επιπλέον ποσότητας τροφής. Μια γάτα που νιαουρίζει ή ένας σκύλος που γαβγίζει και προσπαθεί να μας τραβήξει την προσοχή είναι συνήθης τρόπος αλληλεπίδρασης του ζώου μαζί μας. Αυτό δε σημαίνει ότι το ζώο πεινάει. Αλλά η παροχή τροφής όταν το ζώο παρουσιάζει αυτή τη συμπεριφορά, αυτόματα σημαίνει για το ζώο και επιβράβευση της συγκεκριμένης συμπεριφοράς, κάτι που οδηγεί στην επανάλληψή της. Αντίστοιχα, όταν ένα ζώο δείχνει ενδιαφέρον σε κάτι που τρώει ο ιδιοκτήτης, αυτό δε σημαίνει ότι πεινάει και η παροχή τροφής σε τέτοια περίπτωση απλά επιδεινώνει αυτή τη συμπεριφορά. Το αποτέλεσμα είναι το ζώο να συνεχίζει την ενοχλητική συμπεριφορά και να τρώει υπερβολικές ποσότητες τροφής συνολικά.
Παρόλα αυτά, η παχυσαρκία μπορεί να αποφευχθεί!
Βασικά βήματα που πρέπει να ακολουθεί ένας ιδιοκτήτης για τη μείωση ή την αποφυγή της παχυσαρκίας είναι:
-
Σωστή διατροφή με παροχή καλής ποιότητας τροφής, υψηλής περιεκτικότητας σε κρέας και πρωτεΐνη.
-
Έλεγχος της ποσότητας της και το μοίρασμά της σε 2 έως 4 γεύματα την ημέρα, αντί για τη συνεχόμενη διάθεση τροφής στο ζώο.
-
Περιορισμός των λιχουδιών και ο συνυπολογισμός του ενεργειακού τους περιεχομένου στην ημερήσια πρόσληψη τροφής.
-
Τακτικός έλεγχος του βάρους του ζώου και παρακολούθησης της υγείας του από κτηνίατρο.
-
Η φυσική άσκηση του ζώου τέλος, αποτελεί κλειδί στη μείωση και διατήρηση του βάρους στο ιδανικό και στην καλύτερη ποιότητα ζωής του αγαπημένου σας κατοικιδίου.
Η αποφυγή της παχυσαρκίας στο σκύλο και τη γάτα συνεπάγεται πιο χαρούμενο ζώο, καλύτερη υγεία, λιγότερα προβλήματα και εν τέλει περισσότερα και καλύτερα χρόνια παρέα με το αγαπημένο μας ζωάκι!